Doğum kontrol hapları, her gün düzenli olarak alındığında hamileliği önlemede %99 etkili olan bir doğum kontrol yöntemidir. Hap, menstrüasyonu düzenleyen, yumurtalık ve rahim kanseri riskini azaltan, akneyi iyileştiren ve endometriozisi tedavi eden hormonlar içerir.

Doğum Kontrol Hapı Nedir?

Doğum kontrol hapı, hamileliği önleyen hormonlar içeren bir doğum kontrol yöntemidir. Hap şeklinde geldiği için insanlar buna "hap" der. Kadınlar hapı günde bir kez ağızdan alırlar. Hap, her gün aynı saatte alındığında en etkilidir.

Doğum Kontrol Hapları Ne Kadar etkilidir?

Hap, hatasız (bu, hapı bir veya iki gün bile almayı unutmadığınız anlamına gelir) alırsanırsa hamileliği önlemede %99 oranında etkilidir. Bununla birlikte, hapı mükemmel bir şekilde almak zor olabilir, bu nedenle hapı kullanan her 100 kadından dokuzu her yıl istenmeyen bir hamilelik geçirir. Hap, her gün aynı saatte tutarlı bir şekilde aldığınızda en güvenilirdir. Tutarlı olmak, hormon seviyelerinin dalgalanmasını önlemeye yardımcı olur.

Doğum Kontrol İlaçları Nasıl Etki Eder?

Doğum kontrol haplarındaki hormonlar hamileliği şu şekilde engeller:

• Yumurtlamayı durdurmak veya azaltır.
• Spermin rahme girmesini önlemek için kalınlaşan servikal mukus.
• Döllenmiş bir yumurtanın tutunma olasılığını azaltmak için rahmin iç tabakasını inceltir.

Doğum Kontrol İlaçları Çeşitleri Nelerdir?

İki farklı doğum kontrol hapı türü vardır. Her iki tip de hamileliği önleyen hormonlar içerir.

Kombinasyon hapları östrojen ve progestin içerir.

Yalnızca progestin içeren haplara "mini hap" da denir. Emziren veya kan pıhtılaşması ve felç öyküsü olan ve östrojen almaması gerekenler gibi bazı kadınlar için daha iyidirler.

Haplar, 21 günlük hap paketlerinden 90 günlük hap paketlerine, hatta 365 günlük paketlere kadar paketlenmiş halleri vardır. Geleneksel olarak, markaya ve doza bağlı olarak, en az üç hafta aktif hapları ve ardından iki ila yedi gün hormonsuz (aktif olmayan) hapları içerir. Buna döngüsel dozlama denir. Çoğu kadın, aktif olmayan haplar sırasında adet görürler. Bazı markalar sadece üç haftalık aktif hap sağlarlar. 21 günlük paketlerle bir kadın bir hafta boyunca hiç hap almaz. Bu süre zarfında kadınlar aktif olmayan, hormonsuz hapları alırken olanlara benzer şekilde, adet görürler.

Bazı formülasyonlar sürekli dozlama sunar, yani aktif olmayan haplarınız yoktur ve bir kadın her gün aktif bir hap alır. Alternatif olarak, uzatılmış döngü dozu, aktif olmayan hapların veya aktif hap rejimindeki kesintilerin yılda yalnızca üç ila dört kez gerçekleşmesini sağlayacak şekilde ayarlanmıştır. Aktif olmayan hapları atlamak adet görmeyi engeller. Uzun dönem adet görmeyi istemeyen hastalarda bu şekilde kullanım yapılabilir. Ayrıca bazı hastalıkların tedavisinde de uzatılmış yöntemler kullanılabilir.

Doğum Kontrol Hapları Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonları Önler mi?

Hayır, hap sizi cinsel yolla bulaşan hastalıklara (STD'ler) veya enfeksiyonlara (CYBE) karşı korumaz. Genital herpes, klamidya ve insan immün yetmezlik virüsü (HIV) gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklar, doğrudan cinsel temas ve meni gibi vücut sıvılarının değişimi yoluyla bulaşır. Cinsel olarak aktifseniz, cinsel yolla bulaşan bir hastalığı önlemenin en iyi yolu hapa ek olarak prezervatif kullanmaktır. Prezervatifler tek başına kullanıldığında hamileliği önlemede yaklaşık %85 oranında etkilidir. Ancak hap ve prezervatif birlikte kullanılırsa hem enfeksiyon hem de gebelik önleme optimize edilir. Bir partnerle tek eşli bir ilişkiniz yoksa, hamileliği ve cinsel yolla bulaşan hastalıkları önlemek için hapla birlikte prezervatif kullanılması önerilir.

Doğum Kontrol Haplarının Faydaları Nelerdir?

• Bazı kadınlar hapı sağlık amacıyla alır. Haplar şunları yapabilir:
• Menstrüasyonu düzenler veya kanamayı hafifletir.
• Periyotları daha hafif veya daha kısa hale getirerek anemiyi (kansızlık) önlenir.
• Adet kramplarını (dismenore) azaltır.
• Adet öncesi sendromu (PMS) ve adet öncesi dismorfik bozukluğu (PMDD) azaltır.
• Polikistik over sendromunu (PCOS) tedavi eder.
• Endometriozis tedavisinde kullanılır.
• Yumurtalık kanseri, rahim kanseri ve kolon kanseri riskini azaltır.
• İstenmeyen tüylerin büyümesini durdur.
• Migreni azaltır.
• Menopoza geçiş sırasında sıcak basmaları kontrol eder.

Doğum Kontrol İlaçlarının Yan Etkileri Nelerdir?

Bazı kadınlar hapı almaya başladıklarında ilaç yan etkileri yaşarlar. Bu yan etkiler genellikle birkaç ay sonra düzelir. Yan etkiler yaşanırsa mutlaka doktora başvurunuz. Doktorunuz tavsiye ederse sorun yaratmayan farklı bir markaya geçebilirsiniz. Bununla birlikte, özellikle yeni bir hap rejimine ilk başladığınızda, semptomların birkaç döngü için basitçe beklenmesi çoğu zaman birçok semptomun çözülmesine yardımcı olur. Potansiyel yan etkiler şunları içerir:

• Göğüs hassasiyeti veya şişmesi.
• Baş ağrısı
• Sinirlilik veya huysuzluk.
• Mide bulantısı.
• Adetler arasında lekelenme (anormal adet kanaması).

Doğum Kontrol İlacı Almamın Herhangi Bir Riski Var mı?

Doğum kontrol hapları çoğu kadın için güvenlidir. Hap 60 yıldır piyasada, bu nedenle kullanımıyla ilgili çok fazla deneyim var. Kombinasyon (östrojen içeren) doğum kontrol hapı alan kadınların küçük bir yüzdesi, bu nadir komplikasyonları geliştirme riski yüksektir:

• Kan pıhtıları.
• Derin ven trombozu (DVT).
• Kalp krizi.
• Hipertansiyon (yüksek tansiyon).
• Felç.

Doğum Kontrol İlaçları Ne Kadar Sürede Etki Eder?

Hapın hamileliği önlemede etkili olması yedi güne kadar sürebilir. Bu süre zarfında başka bir doğum kontrol yöntemi kullanmalıdır. Hap sivilce veya anormal kanama gibi semptomları kontrol etmek için kullanılıyorsa, gerçek faydaları görmek üç ila dört ay sürebilir.

Bir Doğum Kontrol İlacını Kaçırırsam Ne Yapmalıyım?

Unuttuğunuz hapı hatırladığınız anda almalısınız. Ardından her zamanki günlük dozunuzu planlandığı gibi alınız. Ayrıca, adetiniz olana kadar yedek bir doğum kontrol formu kullanmalısınız. Hapın birkaç gününü kaçırırsanız, doktorunuza danışın. Doktorunuz hamilelik testi ve acil kontrasepsiyon seçeneklerini önerebilir. Mevcut ilaçların prospektüslerini saklamak yararlıdır, çoğu, unutulan bir hap varsa ne yapılması gerektiği konusunda özel talimatlar verecektir.

Doğum Kontrol İlacını Alırken Başka Bazı İlaçlardan Kaçınmalı mıyım?

Herhangi bir yeni ilaç veya bitkisel takviye almadan önce daima sağlık uzmanınıza danışmalısınız. Bazı ilaçlar hapı daha az etkili hale getirebilir ve hamile kalma şansınızı artırabilir. Bu ürünler şunları içerir:

• Epilepsi ilaçları.
• Sarı kantaron gibi bitkisel takviyeler.
• HIV tedavisinde kullanılan ilaçlar.

Emzirirken Doğum Kontrol Hapı Alabilir miyim?

Kombinasyon doğum kontrol hapı, süt üretimini azaltabilen östrojen içerir. Emziriyorsanız, doktorunuz bunun yerine sadece progestin içeren hapı almanızı önerebilir. Bununla birlikte, bazı kadınlar, süt temini tamamen sağlandıktan ve bir kadının kan pıhtılaşması riski en aza indirildikten sonra östrojen içeren hapları kullanabilir.

Doğum Kontrol Hapının Alternatifleri Nelerdir?

Günlük bir hap almayı hatırlayabileceğinizden emin değilseniz, diğer doğum kontrol seçenekleri:

• Etonogestrel implantı (Nexplanon®).
• Rahim içi araç (RİA), hormonal ve hormonal olmayan çeşitli seçenekler mevcuttur.
• Çıkarılabilir kontraseptif vajinal halka (hem aylık hem de yıllık seçenekler mevcuttur).
• Depo-Provera® progestin enjeksiyonu (Depo olarak da bilinir).