MENOPOZ
Menopoz Nedir?
Menopoz terimi aslında hatalı kullanılmaktadır. Menopoz denildiğinde aslında adetten kesildikten sonraki dönem akla gelir. Ama menopoz adetlerin kesilmesini ifade eder. Postmenopoz (menopoz sonrası) adet gören birinin menopoza girmesinden sonraki zamanı tanımlayan bir terimdir. Menopoz sonrası dönemdeyken, kişi art arda 12 aydan uzun süredir adet görmemiştir. Hayatın bu aşamasında, üreme yılları geride kalmış ve artık yumurtlama olayı bitmiş demektir. Geçmişte yaşadığınız menopoz semptomları hafifleyebilir veya tamamen geçebilir. Bununla birlikte, bazı insanlar menopozdan sonra on yıl veya daha uzun süre menopoz semptomları yaşamaya devam edebilir.
Menopozun üç aşaması vardır:
- perimenopoz,
- menopoz,
- menopoz sonrası.
1. Perimenopoz
Menopoza giden zamandır. Hormonların azalmaya başladığı ve adet döngülerinin düzensiz ve düzensiz hale geldiği bir zamanı tanımlar. Sıcak basması veya vajinal kuruluk gibi menopozun yan etkilerini yaşamaya başlayabilirsiniz.
2. Menopoz
Adet döneminize neden olan hormonlarımediğinde ve art arda 12 ay boyunca adet görmediğinizde ortaya çıkar. Bu gerçekleştiğinde, postmenopoza girersiniz.
3. Postmenopoz
menopozun gerçekleşmesinden sonraki zamandır. Bu olduğunda, hayatınızın geri kalanında menopoz sonrasısınız. Menopoz sonrası dönemdeki insanlar, osteoporoz ve kalp hastalığı gibi belirli sağlık durumları için yüksek risk altındadır.
Postmenopoz Ne Kadar Sürer?
Postmenopoza girdikten sonra, hayatınızın geri kalanında bu aşamadasınız. Hormon seviyeleriniz düşük kalacak ve artık aylık periyodunuz olmayacak. Yumurtalıklarınızda yumurtlama olmadığı için hamile kalamazsınız.
Menopozdan Sonra Hangi Hormonal Değişiklikler Olur?
Menopoz sonrası dönemde yumurtalıklarınız hem östrojen hem de progesterondan çok az üretir. Bazı insanlar bu düşük hormon seviyelerine ragmen yan etkiler yaşarlar.
Menopoz İçin Belirli Bir Yaş Var mıdır?
Otomatik olarak postmenopoza girdiğiniz bir yaş yoktur. Adetiniz bir yıldan uzun süredir devam etmiyorsa, yaştan bağımsız olarak menopoz sonrası dönemdesiniz. Ortalama olarak, insanlar 51 yaş civarında menopoza girerler.
Menopoz Belirtileri Nelerdir?
Menopoz sonrası insanlar aşağıdaki gibi semptomlar hissedebilir:
- Sıcak basmaları ve gece terlemeleri.
- Vajinal kuruluk ve cinsel rahatsızlık.
- Depresyon.
- Seksüel değişiklikler.
- Uykusuzluk.
- Kuru cilt.
- Ağırlık değişir.
- Saç dökülmesi.
- İdrar kaçırma.
Belirtileriniz daha yoğun hale gelirse veya günlük yaşamınızı etkiliyorsa, doktorunuza başvurun. Bu semptomlara neden olan herhangi bir altta yatan durum olabilir.
Menopoz Sonrası Kanama Nedenleri Nelerdir?
Menopoz sonrası vajinal kanama, azalan hormon seviyelerinin normal bir yan etkisi değildir. Bazı durumlarda vajinanızdaki kuruluk cinsel ilişkiden sonra hafif kanamaya veya lekelenmeye neden olabilir. Diğer durumlarda, endometriyal hiperplazi veya rahimdeki miyomlar, endometrit gibi enfeksiyonlar veya kanser gibi bir durumu gösterebilir.Menopoz sonrası herhangibir vaginal kanama araştırması gereken bir durumdur. Öncelikle rahim kanseri araştırılmalıdır.
Menopozdan Sonra Sıcak Basmalarım Duracak mı?
Bazı insanlar menopozdan sonra hala sıcak basması yaşarlar. Menopoz sonrası sıcak basması östrojen seviyelerinin azalmasından kaynaklanır. Menopozdan sonra yıllarca sıcak basması yaşamak olasıdır. Sıcak basmalarınız rahatsız edici veya yoğunlaşıyorsa doktorunuza başvurun.
Postmenopozda Olduğunuzu Nasıl Anlarsınız?
Semptomlarınıza ve son adet döneminizden bu yana ne kadar zaman geçtiğine bağlı olarak menopoz sonrası olup olmadığınız belirlenir. Bazı durumlarda, bir kan örneği alınarak ve menopoza girdiğinizi doğrulamak için hormon seviyenizi kontrol edilerek karar verilir. Unutmayın, regl olmanızın üzerinden bir yılı geçene kadar menopoza girmiş sayılmazsınız.
Menopoz Sonrası Semptomları Tedavi Etmek İçin Hangi İlaçlar Kullanılır?
Hormon tedavisi bir seçenek olabilir, ancak doktorlar genellikle 60 yaşın altındaki kişilerde kısa bir süre kullanılmasını tavsiye eder. Hormon tedavisiyle ilişkili kan pıhtıları ve felç gibi sağlık riskleri vardır. Bazen, menopoz sona erdikten sonra veya belirli tıbbi durumlarınız varsa hormon tedavisi kullanmanız önerilmez.
Menopoz sonrası semptomlara yardımcı olmayı düşünebileceği bazı ilaçlar şunlardır:
- Ruh hali değişimleri veya depresyon için antidepresanlar.
- Cinsel ilişki ve vajinal kuruluk ile ilgili ağrılar için vajinal kremler.
- Sıcak basmaları gidermek için Gabapentin.
Çoğu zaman semptomlarınızı yönetmenize yardımcı olmak için yaşam tarzı değişiklikleri önerilir.
Kendi Kendime Yapabileceğim Şeyler Nelerdir?
Bazı yaşam tarzı değişiklikleri veya evde yapılan değişiklikler, menopoz sonrası semptomları yönetmenize yardımcı olabilir. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Seks sırasında daha zevkli hale getirmek için su bazlı bir vajinal kayganlaştırıcı kullanmak. Vajinayı yağlamak, kuruluk ve ağrıya yardımcı olur.
- Düzenli egzersiz, meditasyon ve diğer rahatlatıcı aktiviteler, depresyon ve postmenopozun diğer yan etkilerine yardımcı olabilir.
- Tam tahıllı tahıllar, keten tohumu, nohut ve baklagiller gibi fitoöstrojenler (bitki bazlı östrojen kaynakları) açısından zengin bir diyet yemek. Kafein ve alkol alımını azaltmanın da yardımcı olduğu gösterilmiştir.
Menopozda Hangi Hastalıkların Riski Artar?
Menopoz sonrası kadınlar, çeşitli hastalıklar için yüksek risk altındadır:
1. Menopoz ve Kalp-damar Hastalıkları
Östrojen, kalp krizi, kalp hastalığı ve felç gibi kardiyovasküler hastalıklara karşı korunmaya yardımcı olur. Menopoz sonrası kişilerin daha hareketsiz olmaları da yaygındır, bu da yüksek kolesterol ve yüksek tansiyona katkıda bulunur. Bu faktörlerin birleşimi, bir kadının menopozdan sonra kardiyovasküler hastalık riskini artırabilir. Sağlıklı bir diyet, sigara içmemek ve düzenli egzersiz yapmak kalp hastalığını önlemek için en iyi seçeneklerinizdir. Yüksek tansiyonu ve diyabeti tedavi etmenin yanı sıra kolesterol seviyelerini korumak da riskinizi azaltmanın yollarıdır.
Kalp damar hastalıklarını önlemenin en iyi yolu sağlıklı beslenmek, düzenli egzersiz yapmak ve sigaradan uzak durmaktır. Yüksek kolesterol, yüksek tansiyon ve obezite gibi durumlar genellikle kötü beslenme ve fiziksel aktivite eksikliği ile ilişkilidir.
2. Menopoz ve Kemik Erimesi
İnsanlar menopozdan sonra östrojen seviyelerinin azalması nedeniyle kemiklerini daha hızlı kaybederler. Menopozdan sonra kemik yoğunluğunuzun %25'ini kaybedebilirsiniz (yılda yaklaşık %1 ila %2). Çok fazla kemik kaybedildiğinde, osteoporoz ve kemik kırıkları geliştirme riskinizi artırır. Kalça, bilek ve omurga kemikleri en sık etkilenir. Kemik dansitometrisi olarak da adlandırılan kemik mineral yoğunluğu testi, kemiklerinizin belirli bölümlerinde ne kadar kalsiyum bulunduğunu görmek için yapılabilir. Test, osteoporozun öncüsü olan osteoporoz ve osteopeniyi tespit etmek için kullanılır. Menropozdaki kadınların her iki yılda bir bu testi yaptırmaları önerilmektedir.
Kemik erimesi tamamen önlenebilir değildir, ancak kemiklerinizi güçlendirmek için adımlar atabilirsiniz. Peynir, yoğurt, ıspanak veya güçlendirilmiş tahıllar gibi kalsiyum oranı yüksek yiyecekler yemek, kalsiyum alımını artırmaya yardımcı olabilir. Kalsiyum takviyesi eklemek de yardımcı olabilir. Bazı insanlar, vücutlarının kalsiyumu emmesine yardımcı olduğu için D vitamini takviyesine de ihtiyaç duyar.
3. Menopoz ve Vajinal Atrofi
Azalan östrojen seviyeleri vajinanızdaki dokuların incelmesine ve bozulmasına neden olarak vajinanızı kurutur. Menopoz sonrası kadınlar, son adet döneminden sonra yıllarca vajinal kuruluk ile mücadele etmeye devam edebilirler. Vajinal kayganlaştırıcıların kullanılması, cinsiyetten kaynaklanan rahatsızlıkların hafifletilmesine yardımcı olabilir. Azalan östrojen seviyeleri ayrıca idrar yollarını ve mesaneyi etkileyebilir ve idrar kaçırmayı bazı insanlar için bir sorun haline getirebilir. Kalıcı kuruluk ve ağrılı cinsel ilişki yapabilecek diğer hstalıkları dışlamak için doktorunuz sizi muayene etmelidir. Kayganlaştırıcı ve topikal kremler kullanmak veya vajinaya lazer tedavisi uygulamak vajinal kuruluğa yardımcı olabilir.
4. Menopoz ve Zihinsel Sağlık Sorunları
Menopoz sonrası birçok insan huysuzluk, kaygı ve depresyon yaşar. Bu, bu süre zarfında meydana gelen stres, cinsel gerginlik veya diğer yaşam zorluklarından kaynaklanabilir. Bazı insanlar üreme yıllarının bittiğine üzülürler. Duygudurum semptomları, hormon düzeylerindeki azalmadan da kaynaklanabilir. Ne hissettiğiniz hakkında bir terapist veya danışmanla konuşmak yardımcı olabilir.
Menopozdan Sonra Hamile Kalınır mı?
Adet döneminiz bir yıldan fazla bir süredir devam etmiyorsa, hamile kalmanız olası değildir. Doktorunuz artık yumurtlamadığınızı ve hamile kalamayacağınızı onaylayana kadar, hamile kalmak istemiyorsanız korunmaya devam edin.
Menopoz Sonrası İnsanlar Sekse Olan İlgisini Kaybeder mi?
Hayır, menopozdan sonra herkes sekse olan ilgisini kaybetmez. Seks sırasında vajinal kuruluk ve rahatsızlık, seksi daha az zevkli hale getirebilir. Vajinal bir kayganlaştırıcı kullanmak kuruluğa yardımcı olabilir. Bazı insanlar depresyon veya yorgunluk gibi diğer semptomlar nedeniyle seksle daha az ilgilenir.
Menopozdan Sonra Doktora Ne Sıklıkla Gitmem Gerekir?
Adet görmeseniz bile rutin jinekolojik bakım için kadın doğum uzmanına gitmeniz gerekir. Buna Pap testleri, pelvik muayeneler, meme muayeneleri ve mamogramlar dahildir. Yıllık kontrollere devam etmelisiniz. Kemik erimesi için yüksek bir risk altında olduğunuzdan, genellikle kemik yoğunluğu taramalarını da önerilir.