Çoğu rahim ağzı kanseri, cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon olan insan papilloma virüsü (HPV) ile ilişkilidir. HPV aşısı ile yaygın bağışıklama, rahim ağzı kanseri ve HPV'nin dünya çapında neden olduğu diğer kanserlerin etkisini azaltabilir.

İşte HPV aşısı hakkında bilmeniz gerekenler.

 

HPV Aşısı Ne İşe Yarar?

HPV'nin çeşitli türleri cinsel temas yoluyla yayılır ve çoğu rahim ağzı kanseri vakası ile ilişkilidir. HPV aşısı Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı tarafından onaylanmış bir aşıdır ve hem kız hem de erkek çocuklar için kullanılabilir.

Bu aşı, kız çocukları veya kadınlar virüse maruz kalmadan önce verilirse çoğu rahim ağzı kanseri vakasını önleyebilir. Bu aşı ayrıca vajinal ve vulvar kanseri önleyebilir. Ayrıca aşı, kadın ve erkeklerde genital siğilleri, anal kanserleri ve ağız, boğaz, baş ve boyun kanserlerini önleyebilir.

Teorik olarak, erkek çocukların rahim ağzı kanseriyle ilişkili HPV türlerine karşı aşılanması, muhtemelen bulaşmayı azaltarak kızların virüsten korunmasına da yardımcı olabilir.

 

HPV Aşısı Kimlere ve Ne Zaman Yapılmalıdır?

HPV aşısının 11 ila 12 yaş arasındaki kız ve erkek çocuklara yapılması önerilmektedir. En erken 9 yaşına kadar verilebilir. Kız ve erkek çocukların, HPV ile karşılaşmadan yada cinsel ilişkiye başlamadan önce HPV aşısı yaptırmaları ideal olan uygulamadır. Araştırmalar, aşıyı genç yaşta yaptırmanın, cinsel aktivitenin daha erken başlamasıyla bağlantılı olmadığını göstermiştir.

Birisi HPV ile enfekte olduğunda, aşı o kadar etkili olmayabilir. Ayrıca genç yaşlarda aşıya yanıt, ileri yaşlara göre daha iyidir.

11 ve 12 yaşındaki tüm çocukların en az altı ay arayla iki doz HPV aşısı almasını önermektedir. 9 ve 10 yaşlarındaki genç ergenler ve 13 ve 14 yaşlarındaki gençler de iki dozlu programda aşı alabilirler. Araştırmalar, iki dozlu programın 15 yaşın altındaki çocuklar için etkili olduğunu göstermiştir.

15 ila 26 yaşları arasında aşı serisine daha sonra başlayan gençler ve genç yetişkinler, üç doz aşı almalıdır.

26 yaşına kadar yeterli aşılanmamış tüm insanlar için HPV yakalama aşıları önermektedir.

9 ila 45 yaşları arasındaki kadın ve erkekler için HPV aşısının kullanımını onaylandı. 27 ila 45 yaşları arasındaki kişilere de HPV aşısını yaptırmayı öneriyoruz. Hatta Dünya sağlık örgütü aşı için üst yaş limitinin olmadığını açıkladı.

 

HPV Aşısı Kimlere Yapılmamalıdır?

HPV aşısı, hamile kadınlar veya orta veya ağır derecede hasta olan kişiler için önerilmez. Maya veya latekse karşı alerjiniz de dahil olmak üzere herhangi bir ciddi alerjiniz varsa HPV aşısı dikkatli yapılmalıdır. Ayrıca, aşının herhangi bir bileşenine veya aşının önceki dozuna karşı hayatı tehdit eden bir alerjik reaksiyon geçirdiyseniz, aşı yaptırmamalısınız.

 

HPV Aşısı, Zaten Cinsel Olarak Aktifseniz Fayda Sağlıyor mu?

Evet. Halihazırda bir HPV suşuna sahip olsanız bile, sizi henüz sahip olmadığınız diğer suşlardan koruyabileceği için aşıdan yine de faydalanabilirsiniz. Ancak aşıların hiçbiri mevcut bir HPV enfeksiyonunu tedavi edemez. Aşılar sizi yalnızca daha önce maruz kalmadığınız belirli HPV türlerinden korur.

 

HPV Aşısının Herhangi Bir Sağlık Riski veya Yan Etkisi Var mı?

HPV aşısının birçok çalışmada güvenli olduğu bulunmuştur.

Genel olarak, yan etkiler hafiftir. HPV aşılarının en yaygın yan etkileri enjeksiyon bölgesinde ağrı, şişme veya kızarıklıktır.

Bazen enjeksiyondan sonra baş dönmesi veya bayılma meydana gelir. Enjeksiyondan sonra 15 dakika oturmak bayılma riskini azaltabilir. Baş ağrısı, bulantı, kusma, yorgunluk veya halsizlik de görülebilir.

 

HPV Aşısı Olan Kadınların Yine de PAP Testi Yaptırmaları Gerekiyor mu?

Evet. HPV aşısının Pap testlerinin yerini alması amaçlanmamıştır. 21 yaşından itibaren düzenli Pap testleri yoluyla rahim ağzı kanseri için rutin tarama, koruyucu sağlık hizmetlerinin önemli bir parçası olmaya devam etmektedir.

 

Önerilen Aşı Yaş Grubunda Değilseniz, Kendinizi Rahim Ağzı Kanserinden Korumak İçin Ne Yapabilirsiniz?

HPV cinsel temas yoluyla yayılır - oral, vajinal veya anal. Kendinizi HPV'den korumak için her seks yaptığınızda prezervatif kullanın. Ayrıca sigara içmeyin. Sigara içmek rahim ağzı kanseri riskini artırır.

Rahim ağzı kanserini en erken evrelerde tespit etmek için, 21 yaşından itibaren düzenli olarak Pap testleri için doktor kontrolune yıllık gitmenizi öneririz. Rahim ağzı kanserinin herhangi bir belirti veya semptomunu fark ederseniz vakigt kaybetmeden jinekolojik muayenenizi olun. Bu şikayetler cinsel ilişkiden sonra, adet dönemleri arasında veya menopozdan sonra vajinal kanama, pelvik ağrı, veya seks sırasında ağrıdır.