Rahim ağzı kanseri, rahim ağzı zarındaki anormal hücrelerin büyümesidir. En sık görülen rahim ağzı kanseri, vakaların %70'ini oluşturan skuamöz hücreli karsinomdur. Adenokarsinom daha az yaygındır (vakaların yaklaşık %25'i) ve servikste daha yüksekte başladığı için teşhis edilmesi daha zordur.

Türkiye'de yılda yaklaşık 3000 kadına rahim ağzı kanseri teşhisi konulur. Bir kadının 85 yaşında teşhis edilme riski 162'de 1'dir.

Ülkemizde rahim ağzı kanseri için, 30- 65 yaş arası kadınlarda Ulusal Servikal Tarama Programı başlatılmıştır. Bu yaşlardaki her kadın HPV ve HPV pozitif saptananlarda smear ile taranmakta ve rahim ağzı kanserinin erken tanısı amaçlanmaktadır.

Rahim ağzı kanserinden en az beş yıl kurtulma şansı %74'tür.

Servikal hücrelerde kanser öncesi değişiklikler nadiren semptomlara neden olur. Kansere dönüşebilecek anormal hücreler olup olmadığını bilmenin tek yolu servikal tarama testi yaptırmaktır. Erken hücre değişiklikleri rahim ağzı kanserine dönüşürse, en yaygın belirtiler şunlardır:

• Adet dönemleri arasında vajinal kanama
• Normalden daha uzun veya daha ağır olan adet kanaması
• İlişki sırasında ağrı
• İlişkiden sonra kanama
• Pelvik ağrısı
• Vajinal akıntınızda daha fazla akıntı gibi bir değişiklik veya olağandışı bir renk veya koku
• Menopozdan sonra vajinal kanama.

Bu belirtilere başka koşullar neden olabilir, ancak endişeleniyorsanız veya belirtiler devam ederse doktorunuza başvurun. Bu, ister heteroseksüel, ister lezbiyen, gey biseksüel veya transseksüel olun, serviksi olan herkes için önemlidir.

Neredeyse tüm rahim ağzı kanseri vakalarına, insan papilloma virüsünün (HPV) bazı yüksek riskli türleri ile kalıcı enfeksiyon neden olur; bu rahim ağzı kanseri için en büyük risk faktörüdür. Rahim ağzı kanseri için diğer ana risk faktörü sigaradır.

Beş yıl veya daha uzun süre doğum kontrol hapı alan kadınların HPV'li kişilerde rahim ağzı kanseri geliştirme riskinin arttığına dair bazı kanıtlar vardır. Risk küçüktür ve hap almanın yumurtalık ve rahim gibi diğer kanser riskini azalttığı da gösterilmiştir.

Diğer risk faktörleri şunları içerir:

• Sigara ve pasif içicilik
• Zayıflamış bir bağışıklık sistemi
• Annenize hamilelik sırasında kadınlık hormonu östrojenin yapay bir formu olan dietilstilbestrol (DES) verildiyse (1939 ile 1971 arasında).

Her 10 kadından sekizi hayatlarının bir döneminde genital HPV ile enfekte olacaktır. HPV enfeksiyonu olan çoğu kadın asla rahim ağzı kanserine yakalanmaz; HPV'nin sadece birkaç tipi rahim ağzı kanserine neden olur.

Tarama testi sonuçlarınız kanser için uyarıcı ise, ileri testler için bir uzmana yönlendirileceksiniz.

Rahim ağzı kanserini teşhis etmek için genel testler şunlardır:

1. Kolposkopi ve biyopsi: Kolposkopi, anormal hücrelerin servikste nerede olduğunu ve neye benzediğini tanımlar. Vajinanıza bir spekulum yerleştirilir, böylece doktor, dürbün gibi alanı büyüten bir alet olan kolposkop aracılığıyla rahim ağzını ve vajinayı görebilir. Vulvanızın yanına yerleştirilir ancak vücudunuzun içine konmaz. Prosedür bir kolposkopist tarafından yapılır- genellikle bir jinekolog yada jinekolog onkolog.
   
   Kolposkopist şüpheli görünen alanlar görürse, genellikle bir patolog tarafından mikroskop altında muayene için serviksin yüzeyinden bir doku örneği (biyopsi) alır.

2. Transformasyon zonunun geniş eksizyonu (LLETZ) veya Konizasyon: Testlerden herhangi biri kanser öncesi hücre değişiklikleri gösteriyorsa, büyük bir döngü eksizyon prosedürü veya bir koni biyopsisi olabilir.
   
   LLETZ, serviksin kanser öncesi değişikliklerini incelemek ve tedavi etmek için servikal dokuyu çıkarmak için en yaygın yöntemdir. Genellikle lokal anestezi altında yapılır. Rahim ağzında anormal glandüler hücreler varsa veya erken evre kanserden şüpheleniliyorsa bir koni biyopsisi kullanılır.

Rahim ağzı kanseri olduğunuzu öğrendikten sonra şok, endişeli, üzgün veya kafanız karışmış hissedebilirsiniz. Bunların hepsi normal tepkilerdir. Herkes farklı tepki verir.

Rahim Ağzı Kanserinde Evreleme

Rahim ağzı kanseri tespit edilirse, evre 1'den, yani anormal hücrelerin sadece serviks dokusunda bulunduğu anlamına gelen evre 4'e, yani kanserin pelvisin ötesine, akciğere, karaciğere veya kemiklere yayıldığı anlamına gelir. Bu, doktorlarınızın sizin için en iyi tedaviyi planlamasına yardımcı olur.

Rahim Ağzı Kanseri Tedavi Şekilleri

Tedavi hastalığın evresine bağlıdır. Erken evre ve büyük olmayan hastalık (4 cm'den az) için tedavi cerrahidir, bazen daha sonra kemoradyoterapi tedavisi ile devam edilebilir.

Tümör küçükse, bir koni biyopsisi yeterli olabilir; bazı durumlarda histerektomi (rahmin ameliyatla alınması) gereklidir. Rahim alınması ameliyatı genellikle rahmi çevresindeki dokularla beraber alınması (radikal histerektomi) ve lenf nodlarının alınması şeklinde yapılır.

Lokal olarak ilerlemiş hastalık için radyasyon tedavisi (radyoterapi) ve kemoterapi (sisplatin) kombinasyonu kullanılır.

Metastatik hastalık için tedavi kemoterapi (platin/florourasil) veya tek başına palyatif bakımdır.

Rahim Ağzı Kanseri Tedavi Takımı

Tedavinize bağlı olarak, tedavi ekibiniz aşağıdakiler gibi bir dizi farklı sağlık profesyonelinden oluşabilir:

• GP (Pratisyen hekim), genel sağlığınızla ilgilenir ve tedaviyi koordine etmek için uzmanlarınızla birlikte çalışır.
• Jinekolojik onkolog, kadın üreme sistemi kanserlerini teşhis eder ve tedavi eder
• Radyasyon onkoloğu, radyasyon tedavisi tedavisini reçete eder ve koordine eder.
• Tıbbi onkolog, kemoterapinin seyrini reçete eder ve koordine eder.
• Kanser bakım koordinatörleri, bakımınızı koordine edin, multidisipliner ekiple bağlantı kurun ve tedavi boyunca sizi ve ailenizi destekleyin.
• Diyetisyen, tedavi ve iyileşme sürecinde takip etmeniz gereken bir beslenme planı önerir.
• Sosyal hizmet uzmanları, eczacılar ve danışmanlar gibi diğer yardımcı sağlık çalışanları

Ülkemizde 30- 65 yaş arasında rahim ağzı kanseri taraması birinci basamak sağlık kuruluşlarında yapılmaktadır. Bu taramada önce HPV testi pozitifliği bakılmakta HPV negatifse kadınlar 5 yıl sonra tekrar test için çağırılmaktadır. HPV pozitif ise smear testi yapılmakta ve hastalar bir jinekoloji hekimine yönlendirilmektedir.

Her kişinin bireysel koşullarına bağlı olacağından, bir doktorun bir hastalığın kesin seyrini tahmin etmesi mümkün değildir. Bununla birlikte, doktorunuz, sahip olduğunuz serviks kanserinin türüne, test sonuçlarına, tümör büyüme hızına ve ayrıca yaşınıza, zindeliğinize ve tıbbi geçmişinize bağlı olarak hastalığın olası sonucunu, bir prognoz verebilir.

Rahim ağzı kanseri erken teşhis edildiğinde etkili bir şekilde tedavi edilebilir. Erken serviks kanseri olan kadınların çoğu iyileşecektir.

Rahim ağzı kanseri tedavisi hamile kalmayı zorlaştırabilir veya imkansız hale getirebilir. Doğurganlık sizin için önemliyse, tedavi başlamadan önce doktorunuzla konuşun.

1. Saslow D, Solomon D, Lawson H, et al. American Cancer Society, American Society for Colposcopy and Cervical Pathology, and American Society for Clinical Pathology Screening Guidelines for the Prevention and Early Detection of Cervical Cancer. CA Cancer J Clin. 2012 May-Jun;62(3):147-72. Epub 2012 Mar 14.
   
   
2. Salani R, Backes FJ, Fung MF, Holschneider CH, Parker LP, Bristow RE, Goff BA. Posttreatment surveillance and diagnosis of recurrence in women with gynecologic malignancies: Society of Gynecologic Oncologists recommendations. Am J Obstet Gynecol. 2011 Jun;204(6):466-78.
   
   
3. Paavonen J, Naud P, Salmerón J, et al. Efficacy of human papillomavirus (HPV)-16/18 AS04-adjuvanted vaccine against cervical infection and precancer caused by oncogenic HPV types (PATRICIA): final analysis of a double-blind, randomised study in young women. Lancet. 2009 Jul 25;374(9686):301–314.
   
   
4. Kleinerman RA, Kosary C, Hildesheim A. New Malignancies Following Cancer of the Cervix Uteri, Vagina, and Vulva. In: Curtis RE, Freedman DM, Ron E, Ries LAG, Hacker DG, Edwards BK, Tucker MA, Fraumeni JF Jr. (eds). New Malignancies Among Cancer Survivors: SEER Cancer Registries, 1973-2000. National Cancer Institute. NIH Publ. No. 05-5302. Bethesda, MD, 2006. Accessed on 4/18/2014 at http://seer.cancer.gov/archive/publications/mpmono/MPMonograph_complete.pdf.
   
   
5. Garland SM, Hernandez-Avila M, Wheeler CM, et al. Quadrivalent vaccine against human papillomavirus to prevent anogenital diseases. N Engl J Med. 2007 May 10;356(19):1928–1943